خبرنگار؛ واسطه مردم و مسئولان

در روزگاری که از آن به عصر اطلاعات و فن‌آوری نام می‌برند، قطعاً نقش خبرنگار به‌عنوان ابزار اطلاع‌رسانی، نقشی حیاتی و انکار نشدنی دارد. در دنیای کنونی باوجود فن‌آوری‌های ارتباطیِ پیشرفته و متعدد در امر دست‌یابی سریع به اطلاعات و منابع مختلف و باوجود درگیری‌هایی که به‌طور آشکار در بیشتر نقاط این کره خاکی فراگیر شده، کسب اطلاعات صحیح و قابل‌اطمینان، تنها از راه خبرنگارانی درست‌کار شدنی است. خبرنگاران که از مهره‌های اساسی این مهم به شمار می‌آیند، باید با قبول خطرهای فراوان، به واقعیت مسئله پی ببرند و آن را به مردمان برسانند.

حرفه خبرنگاری، باخبر سروکار دارد و آن را به شیوه‌های گوناگون به مخاطبان خود می‌رساند. این خبر، باید ویژگی‌هایی داشته باشد تا موردتوجه بینندگان، شنوندگان و خوانندگان قرار گیرد. خبر خوب، خبری است که درست، روشن و جامع باشد. اگر خبر درست نباشد، مردم اندک‌اندک به خبررسان شک می‌کنند و منبع خبری خود را تغییر می‌دهند. در قرآن کریم هم می‌خوانیم: «اگر فاسقی برایتان خبری آورد، بدون تحقیق حرفش را نپذیرید». نیز خبر باید با صراحت و روشنی و به‌دوراز ابهام و کنایه به دست مخاطب برسد. هم‌چنین خبری کامل است که به پرسش‌هایی که برای مخاطبانِ خبر به وجود می‌آید، پاسخ بدهد.

در دنیای کنونی که همگان سرگرم کار خویش‌اند و چندان به عملکرد حاکمان و نقد و بررسی آن‌ها توجه ندارند، این خبرنگاران رسانه‌ها هستند که با تیزهوشی و دقت، نقش واسطه بین مردم و مسئولان را ایفا می‌کنند. آن‌ها، ازیک‌طرف درد دل مردم را می‌شنوند و به مقامات بالا انتقال می‌دهند و از سوی دیگر، پاسخ‌های مسئولان را به آگاهی مردم می‌رسانند. نقد عملکرد خوب یا بد حاکمان در رسانه‌ها، از دیگر وظایف خبرنگاران است که به بالندگی نظام و نیز پاسخگو بودن مسئولان یاری می‌رساند.

به‌طورکلی خبرنگار در محل وقوع رویدادها، چشم و گوش رسانه و چشم و گوش مردم است. او باید با استفاده از ویژگی‌های خدادادی و نیز خصوصیاتی که در دوره‌های آموزشی دیده، به کشف حقیقت‌ها بپردازد و آن را در کمترین زمان به مخاطبان خود برساند. گاه خبرنگاران تیزهوشی پیدا می‌شوند که با توجه به حوادث پیش‌آمده و نیز تجربه‌های گذشته، به ‌پیش‌بینی حوادث آینده می‌پردازند و به مردم، در مورد منافع ملی، اعتقادات و نیز فرهنگ حاکم هشدارهایی می‌دهند. خبرنگار خوب، خبرنگاری است که از خطر کردن نهراسد و همواره به دنبال کشف حقیقت باشد.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های خبرنگار، داشتن عشق و علاقه و قریحه خبرنگاری است. بر این اساس، کسی باید وارد عرصه جذّاب و درعین‌حال پرمخاطره خبرنگاری شود که ضمن داشتن این استعداد ذاتی، از هنر واژه‌گزینی، شمّ خبری، حوصله زیاد و نگاه موشکافانه و دقیق نیز برخوردار باشد و با پرهیز از احساسات، بکوشد رویدادها را همان‌طور که اتفاق افتاده منتشر کند، نه آن‌طور که خود می‌خواسته اتفاق بیفتد.

سرعت در تصمیم‌گیری و انتقال سریع خبر، از ویژگی‌های اساسی خبرنگاری است. حساسیت کار اطلاع‌رسانی، نیاز مخاطبان به دانستن سریع و به‌موقع خبرها برای اتخاذ تصمیم درست و نیز افزایش رسانه‌ها و رقابت میان آن‌ها، بر ضرورت «سرعت» در کار خبررسانی افزوده است. کمترین تعلل در انعکاس سریع رویدادها، به کاهش اعتبار رسانه و در ادامه، مرگ رسانه و بی‌خاصیت شدن آن می‌انجامد. البته باید توجه داشت که هیچ‌گاه نباید سرعت انتشار را جانشین صحت و درستی خبر کرد؛ زیرا دروغ‌پراکنی، درنهایت به ضرر کمپانی خبری خواهد بود و اعتماد مخاطبان را به رسانه کاهش خواهد داد.

پیامبر خدا صلی‌الله علیه و آله در حدیثی فرموده است: «حق را بگو و درراه خدا از ملامت هیچ ملامت گری نهراس». ویژگی حق محوری، حق‌طلبی و حق‌گویی، از مهم‌ترین ویژگی‌های یک خبرنگار موفق و خداترس است. در مقابل، سخن‌چینی، بدگویی و به جان هم انداختن مردمان، از ویژگی‌های نکوهیده‌ای است که هر انسان عاقلی از آن‌ها بیزاری می‌جوید. پس چه نیکوست که صاحبان بنگاه‌های خبری و نیز خود خبرنگاران، همواره به دنبال واقعیت باشند و از جنجال‌آفرینی و بد کردن مردم باهم بپرهیزند.